Dokumenty szkolne
PROGRAM
WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. JANA PAWŁA II
w FILIPOWIE
na lata 2025/2026
ze zmianami wynikającymi z corocznej ewaluacji i polityki oświatowej państwa
W bieżącym roku szkolnym 2025/2026 program został zmodyfikowany o treści i działania uwzględniające:
- priorytety polityki oświatowej państwa (ogłoszone przez MEN) na rok 2025-2026
- wnioski i rekomendacje wynikające z ewaluacji działań realizowanych w ramach Programu Wychowawczo-Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Filipowie (czerwiec 2025)
- wnioski i rekomendacje wynikające z przeprowadzonej diagnozy w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych (czerwiec 2025)
- potrzeby klientów szkoły (uczniów, rodziców, nauczycieli) wynikające ze specyfiki funkcjonowania szkoły/placówki oraz sytuacji epidemicznej.
Program Wychowawczo-Profilaktyczny uchwalony przez Radę Rodziców - 29 września 2025
i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną - 30 września 2025 r.
„Najbardziej twórczą ze wszystkich prac
jest praca nad sobą,
która pozwala
odnajdywać uroki młodości.”
Jan Paweł II
Podstawy prawne:
Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego zostały określone w ustawach oświatowych, rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych, takich jak:
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona w 1997 r.
Artykuł 48, ust. 1:”Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania”.
Artykuł 53, ust. 3: „Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami”.
Artykuł 72, ust 1: „Rzeczypospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją”.
2. Ustawa o systemie oświaty z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 59)
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r., poz. 356).
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 czerwca 2020 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół.
7. Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 lipca 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2020 r. poz. 1280), (Dz. U. poz. 1594).
8. Standardy Ochrony Małoletnich w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Filipowie.
WSTĘP
Działania zawarte w Programie Wychowawczo - Profilaktycznym szkoły poddano ewaluacji we wrześniu 2025 r.
Program został zmodyfikowany o treści i działania uwzględniające:
- priorytety polityki oświatowej państwa (ogłoszone przez MEN) na rok 2025-2026
- wnioski i rekomendacje wynikające z ewaluacji działań realizowanych w ramach Programu Wychowawczo- Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Filipowie (wrzesień 2025)
- wnioski i rekomendacje wynikające z przeprowadzonej diagnozy w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych (czerwiec 2025)
- wnioski i rekomendacje z badań ( czerwiec 2025)
- treści wynikające z wprowadzonych Standardów Ochrony Małoletnich w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Filipowie
- potrzeby klientów szkoły (uczniów, rodziców, nauczycieli) wynikające ze specyfiki funkcjonowania szkoły/placówki
Program uwzględnia wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym. Wychowawcy klas, pedagodzy, psycholog realizują zadania zawarte w programie wychowawczo-profilaktycznym na godzinach z wychowawcą,
a nauczyciele - na zajęciach edukacyjnych.
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026
1. Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz rozwijanie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
2. Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej – kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
3. Promocja zdrowego trybu życia w szkole – kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych, wspieranie aktywności fizycznej uczniów.
4. Profilaktyka przemocy rówieśniczej, zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych, profilaktyka uzależnień.
5. Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci, rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie, poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji oraz korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
6. Promocja kształcenia zawodowego w szkołach podstawowych oraz w środowisku pracodawców, wzmocnienie roli doradztwa zawodowego.
7. Rozwijanie zainteresowania kulturą i językiem polskim wśród Polonii, nauczanie języka polskiego w środowiskach polonijnych.
8. Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO
1.Definicja wychowania w rozumieniu dokumentów prawa oświatowego:
Art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe mówi, że „Wychowanie to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które powinno być wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki dzieci i młodzieży”
2.Założenia działań w zakresie profilaktyki i wychowania w szkole.
- Działalność wychowawczo profilaktyczna szkoły należy do podstawowych celów polityki edukacyjnej państwa.
- Szkoła ma zagwarantowaną autonomię w opracowywaniu własnego programu wychowawczo-profilaktycznego, który oprócz celów i zadań dydaktycznych oraz założeń zawiązanych z szerszym kontekstem społecznym powinien także uwzględniać miejscowe priorytety wychowawcze i środki realizacji.
- W realizowanym procesie dydaktyczno-wychowawczym szkołą podejmuje działania związane z miejscami ważnymi dla pamięci narodowej, formami upamiętniania postaci wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodowymi i symbolami państwowymi.
- W opracowaniu i realizacji przez szkołę programu wychowawczo-profilaktycznego uwzględniania jest stała i bezpośrednia współpraca z rodzicami uczniów, administracja i obsługą w szkole oraz innymi podmiotami zaangażowanymi w edukacyjną, wychowawczą i opiekuńczą działalność szkoły.
- Kształcenie i wychowanie w szkole podstawowej sprzyja rozwijaniu obywatelskich, patriotycznych i społecznych postaw uczniów.
- Zadaniem szkoły jest wzmacnianie poczucia tożsamości narodowej, przywiązania do historii i tradycji narodowych, przygotowanie i zachęcanie do podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do angażowania się w wolontariat.
- Szkoła dba o wychowanie dzieci i młodzieży w duchu tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka.
- Kształtuje postawę szacunku dla środowiska przyrodniczego, w tym upowszechnia wiedzę o zasadach zrównoważonego rozwoju, motywuje do działań na rzecz ochrony środowiska, rozwija zainteresowanie ekologią.
- Zadaniem szkoły jest kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wdrożenie ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób, ponadto ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej, stosowania profilaktyki.
- Szkoła, oprócz stwarzania uczniom warunków do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się z informatyki, ma również przygotowywać ich do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów w trakcie korzystania z zasobów dostępnych w internecie, krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi użytkownikami sieci.
Zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły będą realizowane z uwzględnieniem sfer rozwoju ucznia:
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych)
Kultura – wartości, normy i wzory zachowań intelektualnej,
Relacje – kształtowanie postaw społecznych - społecznej, emocjonalnej
Zdrowie – edukacja zdrowotna – fizyczna
SYLWETKA ABSOLEWNTA SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W FILIPOWIE
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to obywatel Europy XXI wieku, który:
- w swoim postępowaniu dąży do prawd i pozytywnych, społecznie akceptowanych wartości,
- jest świadomy życiowej użyteczności zdobytej wiedzy i umiejętności przedmiotowych,
- posługuje się sprawnie dwoma językami obcymi,
- wykorzystuje najnowsze techniki informacyjne i komunikacyjne oraz multimedialne,
- wie, gdzie szukać pomocy w rozwiązywaniu złożonych problemów osobistych i zagrożeń cywilizacyjnych,
- jest otwarty na europejskie i światowe wartości kultury.
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to młody obywatel, który zna historię, kulturę oraz tradycje swojego regionu i narodu.
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to człowiek:
- umiejący efektywnie rzetelnie pracować indywidualnie i w zespole,
- twórczo i kreatywnie myślący,
- umiejący skutecznie się porozumiewać,
- umiejący stale się uczyć i doskonalić,
- umiejący planować i organizować swoją pracę.
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to człowiek tolerancyjny, dbający o bezpieczeństwo własne i innych, aktywny, ciekawy świata, uczciwy i prawy, kulturalny, obowiązkowy, samodzielny, promujący zdrowy styl życia, szanujący i dbający o środowisko naturalne.
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to człowiek wolny, zdolny do dokonywania właściwych wyborów, życzliwie nastawiony do świata i ludzi.
- Absolwent Szkoły Podstawowej im Jana Pawła II w Filipowie to człowiek znający, szanujący i przestrzegający prawo, normy społeczne i etyczne.
ANALIZA DOTYCHCZASOWYCH DZIAŁAŃ SZKOŁY
Program został uzupełniony o działania wynikające z priorytetów polityki oświatowej państwa na rok 2025-2026, wniosków i rekomendacji wynikających z przeprowadzonej we wrześniu 2025 ewaluacji, diagnozy i analizy czynników ryzyka i czynników chroniących z uwzględnieniem uwarunkowań środowiskowo – społecznych, oczekiwań i potrzeb rodziców, zainteresowań i potrzeb uczniów oraz możliwości szkoły i jej pracowników, a także wytyczne dotyczące ochrony małoletnich zawarte w Standardach Ochrony Małoletnich.
Diagnozy potrzeb i problemów dokonano na podstawie:
- wyników ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego realizowanego w roku szkolnym 2024/2025 (analiza dokumentacji, rozmowy z uczniami, rodzicami uczniów, nauczycielami, wychowawcami klas)
- wniosków i rekomendacji wynikających z przeprowadzonej diagnozy w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych (ankiety do nauczycieli i rodziców uczniów, czerwiec 2025)
- wniosków i rekomendacji wynikających z badań edukacyjnych własnych dotyczących wartości społecznych i patriotycznych uczniów (czerwiec 2025)
- spostrzeżeń i uwag wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, pedagoga szkolnego, pedagogów specjalnych dotyczących funkcjonowania psychofizycznego uczniów i ich aktywności w okresie nauczania zdalnego,
- obserwacji i analizy bieżących zachowań uczniów na terenie szkoły,
- uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszanych telefonicznie bądź w innej formie w wykorzystaniem komunikatorów,
- analizy czynników ryzyka i czynników chroniących.
Czynniki ryzyka:
- zagrożenie wahaniami nastroju, stanami lękowymi, depresyjnymi, nerwicami jako wynik wzmożonego napięcia emocjonalnego;
- zagrożenie zaburzeniami lękowymi dzieci i młodzieży w związku z poczuciem zagrożenia zdrowia lub życia (zagrożenia cywilizacyjne);
- deficyty w zakresie funkcjonowania emocjonalno-społecznego niektórych uczniów w nawiązywaniu i podtrzymywaniu dobrych relacji interpersonalnych z rówieśnikami, poczucie wykluczenia społecznego;
- poczucie przeciążenia nadmiarem nauki, obawa przed niepowodzeniami edukacyjnymi u niektórych uczniów;
- dostęp do mediów i portali społecznościowych w zakresie zdobywania wiedzy w zakresie środków zmieniających świadomość oraz preferowania ryzykownych zachowań;
- uzależnienia w rodzinach niektórych uczniów;
- przemoc w rodzinach niektórych uczniów;
- trudna sytuacja społeczno-ekonomiczna niektórych rodzin.
Czynniki chroniące:
- stosunkowo nieduża społeczność, co ułatwia znajomość sytuacji uczniów;
- silne więzi uczniów z rodzicami;
- zainteresowanie ze strony wielu rodziców sprawami dziecka;
- wyznawane wartości moralne i religijne;
- zainteresowania uczniów nauką i własnym rozwojem;
- pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole;
- działania wychowawczo-profilaktyczne w szkole w zakresie wdrażania profilaktycznych programów z bazy rekomendowanych.
Obszary problemowe wynikające z przeprowadzonej diagnozy:
- zagrożenie wahaniami nastroju, stanami lękowymi, depresyjnymi, nerwicami jako wynik wzmożonego napięcia emocjonalnego;
- zagrożenie zaburzeniami lękowymi dzieci i młodzieży w związku z poczuciem zagrożenia zdrowia lub życia (zagrożenia cywilizacyjne);
- zagrożenie wykluczeniem społecznym, jako wynik deficytów kompetencji osobistych niektórych uczniów w nawiązywaniu i podtrzymywaniu dobrych relacji interpersonalnych z rówieśnikami;
- wzmożone napięcie emocjonalne, lęki związane z poczuciem przeciążenia nadmiarem nauki, obawą przed niepowodzeniami edukacyjnymi;
- zagrożenia związane z niewłaściwymi nawykami żywieniowymi – szczególnie piciem napojów energetyzujących.
- zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z mediów społecznościowych i zasobów sieci.
Ważne wydarzenia o charakterze wychowawczo – profilaktycznym w życiu szkoły
Na terenie szkoły aranżowane są różnorodne sytuacje wychowawczo-edukacyjno-profilaktyczne umożliwiające osiągnięcie założonych celów wychowawczych i profilaktycznych.
Są to między innymi uroczystości i imprezy szkolne, które pozwalają realizować założone cele wychowawczo-profilaktyczne oraz kształtować postawy uczniów.
Celem uroczystości szkolnych jest:
- Podtrzymywanie tradycji szkolnej.
- Kształtowanie uczucia przynależności do społeczności klasowej, szkolnej i lokalnej.
- Kształtowanie szacunku do symboli szkolnych i narodowych oraz umiejętności odpowiedniego zachowania się podczas uroczystości.
- Rozwijanie aktywnej postawy podczas organizacji uroczystości szkolnych.
- Umacnianie więzi personalnych.
- Przygotowanie do pełnienia ról społecznych.
- Kształtowanie postaw prosocjalnych i prospołecznych.
- Kształtowanie postaw prozdrowotnych
Strategia wychowawczo-profilaktyczna szkoły
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych
Kultura – wartości, normy i wzory zachowań
Relacje – kształtowanie postaw społecznych
Zdrowie – edukacja zdrowotna
Harmonogram działań
1 Obszar - Kultura – wartości, normy i wzory zachowań
Treści wychowawczo -profilaktyczne
Forma realizacji
Osoby odpowiedzialne
Termin
realizacji
Poznawanie historii szkoły i osiągnięć absolwentów.
Godziny wychowawcze, akademie i uroczystości szkolne.
wszyscy nauczyciele
pielęgniarka szkolna
wychowawcy
cały rok szkolny oraz zgodnie z planami wychowawczymi klasy
Prowadzenie strony internetowej, gazetek szkolnych.
- kronika, gazetka szkolna, strona internetowa.
Nauczyciele sztuki, informatyki, języka polskiego
cały rok szkolny
Dbanie o wystrój szkoły oraz placówki.
- Aktualizowanie gazetek ściennych.
Nauczyciele, pracownicy szkoły, wychowawcy świetlicy.
cały rok
Organizowanie wystaw prac uczniów
Wystawy.
Nauczyciele, wychowawcy.
cały rok szkolny
Organizowanie działań na temat odzyskania niepodległości – wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów.
-Godziny wychowawcze, akademie i uroczystości szkolne
dyrektor, wychowawcy,
cały rok szkolny
Organizowanie imprez o charakterze środowiskowym.
Uroczystości szkolne, imprezy okolicznościowe.
Zespół do spraw promocji szkoły, nauczyciele.
Cały rok.
Przybliżanie uczniom obrzędów i tradycji narodowych, lokalnych i kulturowych.
Godziny wychowawcze, apele i akademie szkole.
Wychowawcy, rodzice, nauczyciel historii
Cały rok.
Kształtowanie szacunku dla symboli narodowych
Godziny wychowawcze, lekcje historii i WOS-u.
Wychowawcy, rodzina, nauczyciele historii i WOS-u
Cały rok.
Kształtowanie postawy tożsamości narodowej i patriotyzmu.
Godziny wychowawcze, uroczystości szkolne.
Wychowawcy, nauczyciele
Cały rok.
Organizowanie wycieczek krajoznawczych.
Wycieczki.
Nauczyciele, wychowawcy.
Cały rok.
2. Obszar - Relacje – kształtowanie postaw społecznych
Treści wychowawczo- profilaktyczne
Forma realizacji
Osoby odpowiedzialne
Termin realizacji
Doskonalenie umiejętności kreatywnego myślenia i wyrażania własnych opinii.
Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy, nauczyciele, pedagog
Cały rok.
Kształtowanie postaw szacunku i empatii wobec innych osób.
- Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym
Wychowawcy, pedagog
Cały rok.
Zrozumienie i odróżnienie pojęć: idol, autorytet.
Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny, wychowawcy.
cały rok
Doskonalenie umiejętności intrapersonalnych, interpersonalnych i społecznych.
Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem lub psychologiem szkolnym.
Wychowawcy, pedagog, psycholog.
cały rok
Doskonalenie umiejętności obiektywnej samooceny, zwiększenie samoświadomości.
Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny, wychowawcy.
Wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny, wychowawcy.
Kształtowanie właściwej postawy ucznia w szkole, umiejętność korzystania z listy praw i obowiązków oraz respektowanie praw innych.
Zajęcia sportowe, godz. wychowawcze, wycieczki, zajęcia edukacja zdrowotna
Nauczyciele, pedagog
Cały rok
Dbanie o higienę osobistą i wygląd.
Zajęcia szkolne.
Zajęcia z edukacji zdrowotnej
Wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny, nauczyciele, wychowawcy.
Cały rok
Wyrabianie postawy odpowiedzialności za mienie szkolne i cudzą własność.
Zajęcia szkolne.
Nauczyciele, pracownicy szkoły koordynator d/s bezpieczeństwa.
cały rok
Kształtowanie zasad odpowiedzialnego traktowania obowiązków szkolnych.
- Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.
Wychowawcy świetlicy, pedagog szkolny, nauczyciele, wychowawcy.
cały rok
Kształtowanie postaw tolerancji i empatii, przyczyny i przejawy nietolerancji, tolerowanie odmienności i inności, rozwijanie empatii, wyzwalanie gotowości do niesienia pomocy
- Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, rozmowy indywidualne, zajęcia świetlicowe, godziny wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym.]
Zajęcia z edukacji zdrowotnej
Wychowawcy, nauczyciele pedagog
Wg. potrzeb
Kształtowanie wspierającej atmosfery w klasie, kształtowanie postawy koleżeństwa, doskonalenie umiejętności komunikowania się
- Wycieczki, zajęcia sportowe, godz. wychowawcze, zajęcia edukacyjne.
Wychowawcy, pedagog
cały rok
Kształtowanie postawy umiejętności obrony własnych poglądów i uznawanych przez siebie wartości
- Godziny wychowawcze, rozmowy indywidualne, zajęcia edukacyjne.
- Zajęcia edukacja zdrowotna
Wychowawcy, pedagog, wychowawcy świetlicy, psycholog, nauczyciele
cały rok
Wspieranie edukacji rówieśniczej i programów mających na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych
- Realizacja zajęć wychowawczo-profilaktycznych w danym obszarze tematycznym. Udział w konkursach zewnętrznych
- Zajęcia edukacja zdrowotna
Pedagog szkolny, Zespół Wychowawczy, wychowawcy klas, nauczyciele
cały rok
Kształtowanie u uczniów umiejętności życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji
- Zajęcia z pedagogiem szkolnym Udzielanie wsparcia uczniowi i jego rodzinie będącej w trudnej sytuacji życiowej – bezrobocie, alkoholizm, przemoc – spotkania zespołu ds. pomocy psychologiczno - pedagogicznej
Pedagog szkolny, Zespół Wychowawczy, wychowawcy klas, nauczyciele
cały rok
Kształtowanie i wzmacnianie norm i zasad oraz sposobów reagowania i zachowań przeciwnych do zachowań ryzykownych i nieakceptowanych społecznie
- Promowanie właściwych postaw poprzez realizacje i uczestnictwo w imprezach i uroczystościach szkolnych. Realizacja projektów szkolnych związanych z profilaktyką uzależnień, przemocy. Objęcie opieką psychologiczno – pedagogiczną uczniów z zaleceniami z Poradni PP lub wskazanymi przez wychowawcę klasy
Osoby odpowiedzialne za imprezy szkolne, Pedagog szkolny
Wg potrzeb
3. Obszar - Zdrowie – edukacja zdrowotna – fizyczna
Treści wychowawczo -profilaktyczne
Forma realizacji
Osoby odpowiedzialne
Termin realizacji
Uświadomienie wartości życia ludzkiego.
- Godziny wychowawcze, rozmowy indywidualne, zajęcia
świetlicowe, zajęcia z pedagogiem, lekcje biologii.
Wychowawcy, pedagog,
wychowawcy świetlicy,
nauczyciele biologii,
pierwsze półrocze
Poznanie zasad zdrowego trybu życia.
- Zajęcia edukacyjne, godziny wychowawcze, lekcje biologii.
- Zajęcia edukacja zdrowotna
Wychowawcy, nauczyciele
biologii, pedagog.
cały rok
Poznanie zasad racjonalnego żywienia, szczególnie w
związku z używaniem napojów energetycznych.
Zajęcia edukacyjno – wychowawczo – profilaktyczne,
zajęcia świetlicowe, lekcje biologii i chemii.
Zajęcia edukacja zdrowotna
Pedagog szkolny,
wychowawcy, nauczyciele
biologii i chemii,
wychowawcy świetlicy.
cały rok
Wdrażanie zasad higieny osobistej.
Godziny wychowawcze, zajęcia świetlicowe, lekcje biologii.
Zajęcia edukacja zdrowotna
Wychowawcy, nauczyciele
świetlicy, nauczyciele biologii.
cały rok
Diagnozowanie podstawowych zagrożeń w szkole.
- Rozmowy indywidualne z pedagogiem szkolnym i
wychowawcami, obserwacja dzieci i młodzieży, ankiety
diagnostyczne.
wychowawcy
pedagog
cały rok
Organizowanie konkursów sprawnościowych, wycieczek,
zawodów sportowych, imprez o charakterze
rekreacyjnym.
- Konkursy, wycieczki.
Nauczyciele, wychowawcy,
nauczyciele w-f.
Wg. harmonogramu.
Radzenie sobie z zachowaniami agresywnymi, skuteczne reagowanie na agresję.
- Zajęcia w ramach zajęć profilaktycznych z danego
zakresu tematycznego, zajęcia na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasy, wychowawcze
wychowawcy,
koordynator ds.
bezpieczeństwa.
Według potrzeb.
Zachęcanie rodziców do aktywnego udziału w życiu
szkoły (współorganizowanie imprez, wycieczek,
spotkań).
- Diagnoza potrzeb rodziców uczniów w zakresie możliwości włączania się w aktywność na terenie szkoły, spotkania z rodzicami, wycieczki, imprezy.
Wychowawcy, pedagog, rodzina.
Cały rok.
4 Obszar - Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych
Treści wychowawczo -profilaktyczne
Forma realizacji
Osoby odpowiedzialne
Termin realizacji
Kształtowanie przyjaznego i bezpiecznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych i bezpiecznych relacji
rówieśniczych oraz relacji uczniów, nauczycieli i rodziców
Przeciwdziałanie zagrożeniom przestępczością na
tle seksualnym i ochronie małoletnich – stosowanie
Standardy Ochrony Małoletnich.
Działalność uczniowska związana z patronem
szkoły – konkursy, apele, uroczystości
Przypominanie zasad bezpieczeństwa podczas
zajęć, przerw, na wycieczkach szkolnych.
Udostępnienie informacji na temat procedur i dokumentów związanych z wprowadzeniem
Standardów personelowi szkoły, małoletnim i ich rodzicom/ opiekunom:
- umieszczenie wersji skróconej Standardów na tablicy ogłoszeń, w pokoju nauczycielskim oraz w gabinecie pedagoga i psychologa szkolnego, - zapoznanie rodziców/opiekunów uczniów ze
Standardami podczas zebrań z rodzicami, każdorazowo na początku roku szkolnego,
- zapoznanie uczniów ze Standardami podczas
zajęć z wychowawcą realizowanych we wrześniu każdego roku,
- monitoring i ewaluacja Standardów w oparciu o analizy dokumentacji wewnętrznej i
korespondencji międzyinstytucjonalnej,
przepisów prawa, obserwacji, analizy ilościowej i jakościowej zgłoszeń, badania ankietowego oraz diagnozy czynników ryzyka
i czynników chroniących.
Dyrektor, wychowawcy,
Nauczyciele
Wychowawcy
Dyrektor, pedagog szkolny,
wychowawcy klas, psycholog
Według
harmonogramu
uroczystości i
konkursów.
Wrzesień każdego
roku lub według
potrzeb
Wrzesień każdego
roku lub według
potrzeb
Prowadzenie „zajęć otwartych”, wykładów
dla rodziców prowadzonych przez pedagoga
szkolnego, psychologa oraz innych
specjalistów.
Prelekcje, lekcje otwarte, wykłady, spotkania.
Wychowawcy, pedagog,
psycholog.
wg.
potrzeb.
Rozpoznawanie wczesnych objawów zachowań ryzykownych, używania środków psychoaktywnych lub stosowania przemocy oraz podejmowanie szybkiej interwencji w takich przypadkach.
Rady szkoleniowe dla nauczycieli z zakresu rozpoznawania wczesnych objawów
używania środków psychoaktywnych z
przedstawicielami instytucji zewnętrznych np. Policji, SANEPIDU lub innymi specjalistami
dyrektor, pedagog
szkolny, wychowawcy
klas.
Cały rok według potrzeb
Podejmowanie współpracy z rodzicami
w działaniach profilaktycznych.
Współpraca z Radą Rodziców w zakresie uchwalenia Programu Wychowawczo- Profilaktycznego szkoły. Rozmowy indywidualne.
Wdrożenie zasad Szkolnej Interwencji Profilaktycznej.
Wychowawcy, pedagog,
rodzina.
Cały rok, wg.
potrzeb.
Komunikowanie o osiągnięciach i problemach
uczniów (wyniki w nauce, zachowanie, egzaminy,
osiągnięcia sportowe).
- Rozmowy indywidualne.
Pedagog, wychowawcy,
nauczyciele.
wg potrzeb
Wspieranie rodziców w rozwiązywaniu
problemów z dziećmi.
- Rozmowy indywidualne, w zespołach nauczycieli, skierowanie do poradni PPP lub innych specjalistów, pomoc w kontaktach z instytucjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny.
Pedagog, wychowawcy,
dyrektor szkoły.
cały rok
Doskonalenie kompetencji wychowawczych
nauczycieli oraz rodziców
- Udzielanie wsparcia nauczycielom poprzez działalność zespołów problemowych i zadaniowych.
- Rady szkoleniowe dla nauczycieli i rodziców
Dyrektor, nauczyciele,
wychowawcy, pedagog
szkolny
W miarę potrzeb
Poszerzanie wiedzy rodziców i nauczycieli na
temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania
wczesnych objawów zachowań ryzykownych i
innych, wspierania odporności psychicznej
uczniów.
- Prelekcje dla rodziców na zebraniach rodzicielskich.
- Rady szkoleniowe dla nauczycieli z zakresu tematycznego.
- Zajęcia na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasy.
Dyrektor, nauczyciele,
wychowawcy, pedagog
szkolny, ekspert
zewnętrzny.
W miarę potrzeb
Kształtowanie postaw i wartości prozdrowotnych i dotyczących bezpieczeństwa oraz ochrony środowiska.
- Realizacja zajęć na godzinach
wychowawczych lub zajęciach lekcyjnych mających na celu promocję zdrowia fizycznego i psychicznego i ochrony
środowiska.
Wychowawcy,. Wszyscy nauczyciele
Wg. planu
wychowawczo-
profilaktycznego
Przeciwdziałanie cyberprzemocy. Bezpieczne
korzystanie z mediów społecznościowych.
- Zajęcia z uczniami, realizacja programów profilaktycznych, stworzenie procedur szkolnych
Wychowawcy, pedagog
szkolny,
Wg. planu
wychowawczo-
profilaktycznego
Kształtowanie umiejętności korzystania ze środków
przekazu informacji, media elektroniczne, Internet,
- WOS, zajęcia biblioteczne, informatyka.
Nauczyciele,
wychowawcy klas.
Cały rok.
Rozwijanie umiejętności reagowania na zagrożenia:
-zapoznawanie uczniów z sygnałami alarmowymi oraz oznakowaniem BHP;
-zapoznanie uczniów z procedurami
reagowania w konkretnych sytuacjach
zagrożenia;
-organizowanie prób ewakuacji;
-zapoznawanie uczniów z zasadami
udzielania pierwszej pomocy w sytuacji
zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego.
- Godz. wychowawcze,
Wychowawcy, nauczyciele,
Cały rok.
Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:
- zajęć z wychowawcą
- zajęć prowadzonych przez pedagoga, psychologa, pielęgniarkę szkolną
- zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych
- intencjonalnych i okazjonalnych spotkań z rodzicami uczniów w szkole
- w ramach edukacji pedagogicznej
- imprez organizowanych na terenie szkoły
- imprez charytatywnych
Zasady ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego
Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego jest kluczowym procesem, który pozwala na ocenę efektywności działań oraz wprowadzenie ewentualnych modyfikacji w celu doskonalenia programu.
- Sprawozdania z działalności pedagoga szkolnego, nauczycieli oraz wychowawców realizujących programy profilaktyczne:
-Pedagog szkolny oraz nauczyciele prowadzący programy profilaktyczne powinni systematycznie przygotowywać sprawozdania z ich działań.
-Sprawozdania te powinny zawierać informacje na temat celów, planu działań, uczestnictwa uczniów, przebiegu zajęć oraz osiągniętych rezultatów.
- Analizę dokumentacji:
-Dokumentacja związana z programem, takie jak plany lekcji, materiały dydaktyczne, oceny uczniów, notatki ze spotkań, powinna być poddawana dokładnej analizie.
-Celem jest ocena, czy program jest wdrażany zgodnie z założeniami i czy osiągnięto zamierzone cele.
- Przeprowadzanie ankiet i kwestionariuszy wśród uczniów, rodziców i nauczycieli:
-Ankietowanie uczniów, rodziców i nauczycieli może dostarczyć cennych informacji na temat percepcji i skuteczności programu.
-Pytania mogą dotyczyć zrozumienia celów programu, poziomu satysfakcji, zmian w zachowaniach i postawach uczniów, czy postrzegania przez rodziców i nauczycieli efektów działań profilaktycznych.
- Rozmowy z rodzicami:
-Bezpośrednie rozmowy z rodzicami uczniów mogą dostarczyć perspektywy społeczności szkolnej na temat programu.
-Rodzice mogą dzielić się swoimi obserwacjami, uwagami i sugestiami dotyczącymi działań profilaktycznych.
- Wymianę spostrzeżeń w zespołach wychowawców i nauczycieli:
-Regularne spotkania i wymiana spostrzeżeń w zespołach nauczycieli i wychowawców pozwalają na refleksję nad efektywnością programu.
-Możliwość omówienia wyzwań i sukcesów oraz dyskusja na temat ewentualnych modyfikacji.
Ewaluacja programu przeprowadzana będzie w każdym roku szkolnym przez zespół ds. ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego powołany przez dyrektora. Zadaniem zespołu jest opracowanie planu ewaluacji, organizacja badań oraz opracowanie wyników, wniosków i rekomendacji na przyszłość. Z wynikami prac zespołu w formie raportu ewaluacyjnego zostanie zapoznana Rada Pedagogiczna i Rada Rodziców.
Wnioski z badań:
Na podstawie przeprowadzonych badań i analizy potrzeb uczniów, nauczycieli oraz rodziców sformułowano poniższe wnioski mające na celu zwiększenie skuteczności działań wychowawczo-profilaktycznych w szkole.
1. Upowszechnienie wiedzy o Programie Wychowawczo-Profilaktycznym
W nowym roku szkolnym należy przypomnieć wszystkim nauczycielom o konieczności zapoznania się z aktualnym Programem Wychowawczo-Profilaktycznym. Istotne jest także systematyczne informowanie rodziców i uczniów o realizowanych działaniach – np. za pośrednictwem dziennika elektronicznego (Librus). Lepsze zrozumienie celów programu może przyczynić się do większego zaangażowania całej społeczności szkolnej.2. Świadomość zagrożeń i profilaktyka uzależnień
Uczniowie, szczególnie w klasach I–III, wykazują podstawową świadomość zagrożeń wynikających z uzależnień, w tym nadmiernego korzystania z Internetu. Istnieje potrzeba kontynuowania i rozwijania działań profilaktycznych, obejmujących spotkania z psychologiem i pedagogiem, a także lekcje dotyczące budowania relacji międzyludzkich, tolerancji i integracji zespołów klasowych.3. Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa uczniów
Większość uczniów deklaruje poczucie bezpieczeństwa w szkole, jednak jest ono zmienne i zależy od relacji z rówieśnikami, obecności przyjaciół oraz wsparcia nauczycieli. Niektóre dzieci nadal odczuwają lęki, objawiające się dolegliwościami somatycznymi (np. ból brzucha, głowy). Konieczne są systematyczne działania wychowawcze, wspierające emocjonalnie uczniów i wzmacniające ich poczucie bezpieczeństwa.4. Rola nauczycieli i wychowawców w budowaniu relacji
Dobre relacje z nauczycielami i wychowawcami mają kluczowe znaczenie dla dobrostanu uczniów. Większość uczniów ufa nauczycielom i chętnie zwraca się do nich w trudnych sytuacjach. Wskazane jest jednak dalsze wzmacnianie więzi poprzez okazywanie wsparcia, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, oraz budowanie atmosfery zrozumienia i otwartości.5. Większe zaangażowanie uczniów w działania programowe
Choć uczniowie znają Program Wychowawczo-Profilaktyczny, nie zawsze są świadomi jego pełnej realizacji. Wskazane jest zwiększenie przejrzystości działań i zachęcanie uczniów do aktywnego udziału w inicjatywach wychowawczo-profilaktycznych. Może to pozytywnie wpłynąć na ich motywację i odpowiedzialność.6. Wprowadzenie dodatkowych treści do programu
W celu zwiększenia skuteczności oddziaływań wychowawczych, zaleca się wprowadzenie następujących tematów do programu:- Wpływ na poczucie bezpieczeństwa innych – jak każdy uczeń może współtworzyć bezpieczne środowisko szkolne;
- Zdrowe nawyki żywieniowe i aktywność fizyczna – profilaktyka zdrowotna;
- Bezpieczne poruszanie się w grupie – zasady bezpieczeństwa w szkole i podczas wycieczek;
- Zasady zaufania – budowanie relacji z rówieśnikami i nauczycielami;
- Pomoc wzajemna – znaczenie empatii i współpracy;
- Zagrożenia wynikające z uzależnień (papierosy, e-papierosy, narkotyki) – uświadamianie konsekwencji zdrowotnych i społecznych.
7. Integracja zespołów klasowych poprzez wspólne działania
Należy kontynuować i rozwijać tradycję wspólnych wycieczek, wyjść klasowych oraz wydarzeń integrujących uczniów. Sprzyja to budowaniu pozytywnych relacji i rozwojowi umiejętności społecznych. Regularne rozmowy z uczniami na temat ich doświadczeń z takich wydarzeń pozwolą lepiej rozpoznać ich potrzeby.8. Monitorowanie równego traktowania uczniów
Nauczyciele powinni zwracać szczególną uwagę na sprawiedliwe traktowanie wszystkich uczniów, indywidualizację podejścia oraz zapewnienie wsparcia tym, którzy go potrzebują. Poszanowanie godności ucznia jest fundamentem dobrej atmosfery wychowawczej.9. Edukacja na temat praw dziecka i przeciwdziałanie przemocy
Uczniowie powinni być regularnie edukowani w zakresie przysługujących im praw, w tym prawa do bezpieczeństwa, szacunku i ochrony przed przemocą. Bezzwłoczne reagowanie na wszelkie przejawy przemocy fizycznej lub słownej jest kluczowe, a działania powinny być podejmowane w ścisłej współpracy z rodzicami i specjalistami.10. Rozwijanie kompetencji emocjonalnych uczniów
Wskazane jest prowadzenie cyklu zajęć wspierających rozwój emocjonalny, obejmujących rozpoznawanie i wyrażanie emocji, umiejętność szukania pomocy, radzenie sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami. Uczniowie powinni być świadomi, że mogą korzystać ze wsparcia psychologa, pedagoga oraz instytucji zewnętrznych.11. Profilaktyka uzależnień i promocja zdrowego stylu życia
Należy organizować regularne działania edukacyjne (warsztaty, prelekcje) dotyczące zagrożeń wynikających z używania substancji psychoaktywnych oraz promujące zdrowy styl życia. Współpraca ze specjalistami (psychologami, pedagogami, pracownikami służby zdrowia) zwiększa efektywność tych działań.12. Bezpieczne korzystanie z Internetu
W związku z rosnącymi zagrożeniami w cyberprzestrzeni szkoła powinna kontynuować działania edukacyjne z zakresu bezpiecznego korzystania z Internetu, przeciwdziałania cyberprzemocy oraz kształtowania odpowiedzialnych postaw online. Uczniowie muszą być świadomi konsekwencji swoich działań w sieci.13.Wsparcie psychologiczne i pedagogiczne
Ważnym elementem programu powinno być zapewnienie uczniom regularnego dostępu do wsparcia psychologicznego i pedagogicznego. Spotkania indywidualne i grupowe powinny wspierać dzieci w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, problemami w relacjach rówieśniczych oraz wyzwaniami rozwojowymi.